المکتفی بالله عباسیالمکتفی بالله عباسی، هفدهمین خلیفه عباسی در قرن سوم قمری و فرزند المعتضدبالله بود که بعد از پدرش به خلافت رسید. مکتفی شش سال و شش ماه حکومت کرد. ۱ - معرفی اجمالیابومحمد، علی (المکتفی بالله) بن احمد (المعتضدبالله) بن طلحة (الموفق بالله) بن جعفر (المتوکل علی الله) هفدهمین خلیفه عباسی بود. مادرش کنیزکی ترک و آزاد شده، به نام جیجک (زهره) و مظهر زیبایی بود؛ همچنان که پسرش علی نیز در جذابیت و جمال زبانزد بود. پس از مرگ پدرش، طبق عهد او خلیفه شد و به نیکی سررشته امور را به‌دست گرفت و به‌خوبی خلافت کرد. دستور داد باغ‌ها و دکان‌هایی که پدرش برای به‌پا کردن کاخی از مردم گرفته بود، به صاحبان آنها بازگردانده شود. همچنین فرمان داد سیاه چال‌هایی که پدرش برای شکنجه مردم ساخته بود، ویران و زندانیان را آزاد کنند. با مردم رفتار خوبی داشت و محبت آنان را به خود جلب کرد. در بسیاری از نبردهایی که برضد مخالفان خود و شورشگران به راه انداخته بود، پیروز شد. برای سرکوب قرمطیان و یاغیان برضد خود، اموال بسیاری خرج کرد و توانست قرمطیانی را که راه را بر حاجیان می‌بستند و آنان را می‌کشتند، ریشه کن کند و بر آنان پیروز شود. در دوران او، انطاکیه که در اختیار رومیان بود، توسط مسلمانان فتح شد و بسیاری از اسیران مسلمان آزاد شدند. در آستانه مرگ خود، برادرش ابوالفضل، جعفر بن معتضد را که در آن زمان سیزده ساله بود، جانشین خود کرد و او را به المقتدربالله ملقب ساخت. مکتفی پس از شش سال و شش ماه خلافت، در ۳۲ سالگی درگذشت. ۲ - پانویس۳ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۱۶۲-۱۶۳. |